Słownik

Alternatywny System Obrotu (ASO) – system kojarzący oferty kupna i sprzedaży instrumentów finansowych. System zorganizowany ale niepodlegający nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego.

Bond Spot S.A. – spółka prowadząca rynek pozagiełdowy oraz platformy elektronicznego obrotu papierami wartościowymi i instrumentami finansowymi.

Book-building – proces polegający na przyjmowaniu deklaracji nabycia papierów wartościowych przez oferującego od inwestorów, w odpowiedzi na przekazane wcześniej memorandum informacyjne. Deklaracja powinna zawierać w szczególności ilość i proponowaną cenę papieru wartościowego.

Catalyst – rynek obrotu długiem m.in. obligacjami.

Cena emisyjna – jest to cena, po jakiej emitent sprzedaje obligacje na rynku pierwotnym. Obligacje mogą być sprzedawane po cenie emisyjnej równej wartości nominalnej i wtedy nazywają się obligacjami kuponowymi. Obligację mogą być również sprzedane powyżej wartości nominalnej (z premią) lub poniżej wartości nominalnej (z dyskontem).

Cena obligacji – bieżąca wartość obligacji otrzymana w wyniku zdyskontowania na dany dzień wszystkich przyszłych przepływów pieniężnych związanych z obligacją.

Cena rynkowa obligacji – cena, po której można dokonać transakcji kupna lub sprzedaży obligacji

Data przydziału – oznacza dzień, w którym organ spółki do tego uprawniony, przydziela inwestorom papiery wartościowe

Dług publiczny – dług państwowy obejmujący nominalne zadłużenie podmiotów sektora finansów publicznych, ustalone po wyeliminowaniu przepływów finansowych pomiędzy podmiotami należącymi do tego sektora.

Dokument informacyjny – sporządzany na potrzebę emisji obligacji. To jest zbiór wszystkich informacji dotyczących emisji, emitenta i obligacji. Podstawowa lektura dla każdego potencjalnego obligatariusza.

Emisja obligacji – jeden ze sposobów pozyskiwania kapitału, wydawanie obligacji na okreslonych warunkach i za określoną cenę.

Emitent (w odniesieniu do obligacji) – dłużnik, podmiot chcący pozyskać środki finansowe za pomocą sprzedaży obligacji.

Finanse publiczne – procesy związane z gromadzeniem, podziałem i wydatkowaniem finansowych środków publicznych, w oparciu o regulacje prawne. Finanse publiczne to również cały proces związany z finansowaniem deficytu budżetowego i obsługą długu publicznego. Podmiotowo finanse publiczne oznaczają instytucjonalne ramy, w których dokonują się powyższe procesy.

Fundusz papierów dłużnych – fundusz inwestycyjny, którego statutowym celem jest lokowanie aktywów w różne rodzaje obligacji.

GPW S.A. – Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie, spółka prowadząca giełdę, lub inną działalność w zakresie organizowania obrotu instrumentami finansowymi.

Harmonogram misji – czasowe ułożenie terminów związanych z daną emisją obligacji, obejmujące zdarzenia od rozpoczęcia zapisów do przydziału papierów wartościowych

Hipoteka – ograniczone prawo rzeczowe na nieruchomości oraz na wybranych prawach (własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu, wierzytelność zabezpieczona hipotecznie), służące zabezpieczeniu wierzytelności wynikającej z oznaczonego stosunku prawnego, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości, z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi każdoczesnego właściciela nieruchomości.

Indeks obligacji – wskaźnik obrazujący zmianę cen lub rentowności rynkowych papierów dłużnych podczas notowań na tynku regulowanym.

Jednostka samorządu terytorialnego – gmina, powiaty, województwa, także związki tych jednostek oraz miasto stołeczne Warszawa. Podmioty te zgodnie z ustawą o obligacjach są uprawnione do emisji.

KDPW – Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych – jest centralną instytucją odpowiedzialną za prowadzenie i nadzorowanie systemu depozytowo-rozliczeniowego w zakresie obrotu instrumentami finansowymi w Polsce.

KNF – Komisja Nadzoru Finansowego – organ administracji państwowej prowadzący nadzór nad rynkiem finansowym na terenie Polski.

Kupon odsetkowy – oprocentowanie obligacji wypłacane w określonych jednostkach czasu np. co rok.

Listy zastawne – są to dłużne papiery wartościowe. Do ich emitowania uprawnione są tylko banki hipoteczne, obrót nimi reguluje ustawa o listach zastawnych i bankach hipotecznych.

Memorandum informacyjne – dokument informacyjny wymagany, gdy spółka chce być notowana na regulowanym rynku pozagiełdowym. Zgodnie z wymogami rozporządzenia Ministra Finansów memorandum podaje wyniki finansowe tylko za ostatni rok obrotowy.

NBP – Narodowy Bank Polski – jest bankiem centralnym Rzeczypospolitej Polskiej. Wypełnia zadania określone w Konstytucji RP, ustawie o Narodowym Banku Polskim i ustawie Prawa bankowego. Wymienione akty prawne gwarantują niezależność NBP od innych organów państwa.

Rolowanie obligacji – refinansowanie zapadającej serii obligacji poprzez emisję kolejnej serii.

Obligacja – dług, papier wartościowy, w którym jego emitent stwierdza, że jest dłużnikiem obligatariusza (wierzyciela) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonych świadczeń, wynikających z obligacji. Podmiot emitując obligacje zaciąga w ten sposób pożyczkę, a kupujący obligacje dostarcza mu pieniędzy.

Obligacje imienne – te obligacje wskazują imiennie ich właściciela. Często obarczane ograniczeniami w ich zbywaniu.

Obligacje komunalne – obligacje emitowane przez związki samorządowe (gminy, miasta, powiaty).

Obligacje korporacyjne – dług emitowany w postaci obligacji przez przedsiębiorstwa.

Obligacje kuponowe – obligacje płacące co pewien określony czas kupon odsetkowy.

Obligacje na okaziciela – właścicielem tych obligacji jest osoba, która je aktualnie posiada. Najpopularniejsza forma obligacji.

Obligacje z opcją wykupu (callable bonds) – emitent ma prawo wykupić obligacje przed terminem zapadalności. Warunki tego wcześniejszego wykupu określone są w dokumencie informacyjnym lub jego odpowiedniku.

Obligacje śmieciowe (junk bonds) – obligacje o ratingu tzw. nieinwestycyjnym tym mianem w Polsce określane są wszystkie obligacje korporacyjne – błędnie.

Obligacje z opcją sprzedaży (putable bonds) – obligatariusz ma prawo zażądać wykupu obligacji przed terminem zapadalności

Obligacje zamienne – obligatariusz może wymienić obligacje na akcje emitenta. Odnosi się głównie do spółek akcyjnych, publicznych.

Obligacje zerokuponowe – jak sama nazwa wskazuje brak tu regularnie wypłacanego kuponu. Płatność dla obligatariusza następuje jednorazowo i w terminie zapadalności. Te obligacje emitowane są po cenie niższej niż nominalna.

Obligatariusz – właściciel obligacji.

Oferta niepubliczna – propozycja nabycia papierów wartościowych skierowana do najwyżej 149 wskazanych inwestorów. Nie jest tu wymagane sporządzanie prospektu emisyjnego, ani memorandum informacyjnego. Emitent sporządza Warunki Emisji opracowane zgodnie z ustawą o obligacjach i udostępnia je osobom, do których kieruje ofertę. Przyjęcie oferty następuje, gdy osoba nabywająca obligacje złoży odpowiednie oświadczenie woli (podpiszę deklarację nabycia) oraz dokona wpłaty na wskazany rachunek subskrypcyjny. Oferta niepubliczna może być prowadzona bez pośrednictwa firmy inwestycyjnej.

Oferta publiczna obligacji – propozycja nabycia obligacji udostępniania, co najmniej 150 osobom lub nieoznaczonym adresatom, w dowolnej formie i w dowolny sposób. Oferta publiczna wymaga sporządzenia publicznego dokumentu informacyjnego – prospektu emisyjnego lub memorandum informacyjnego, zatwierdzenia go przez Komisję Nadzoru Finansowego oraz udostępnienia go do publicznej wiadomości.

PKB – Produkt krajowy brutto – pojęcie ekonomiczne oznaczające jeden z podstawowych mierników dochodu narodowego stosowanych w rachunkach narodowych. PKB opisuje zagregowaną wartość dóbr i usług finalnych wytworzonych na terenie danego kraju w określonej jednostce czasu (najczęściej w ciągu roku).

Prospekt emisyjny – dokument o charakterze informacyjnym, publikowany przez emitenta papierów wartościowych. Powinien zawierać informacje na temat rodzaju oferty, jej adresata, sposobu przeprowadzenia emisji, oraz szczegółowych informacji o sytuacji finansowej emitenta. Dokument kierowany jest do potencjalnych nabywców emitowanych papierów wartościowych i podlega zatwierdzeniu przez KNF.

Prowizja brokerska – opłata pobierana przez dom maklerski stanowiąca wynagrodzenie za zawarcie transakcji.

Quantitative easing (QE) – niekonwencjonalny sposób polityki pieniężnej stosowany przez banki centralne w celu stymulowania gospodarki narodowej, w którym tradycyjne prowadzenie polityki pieniężnej stało się nieskuteczne. Bank centralny kupuje aktywa finansowe głównie obligacje i bony skarbowe, aby wprowadzić wcześniej określonej ilości pieniędzy w gospodarkę. Tym różni się od spotykanych form polityki zakupu lub sprzedaży obligacji skarbowych lub o pozostawieniu stóp procentowych na rynku na określonym poziomie.

Rating – niezależna „ocena” wystawiana przez wyspecjalizowane agencje obrazująca kondycję danego podmiotu. Ocena ma z reguły formę symbolu literowego, często uzupełnionego cyfrą lub/i znakami „+/-”.

Rynek regulowany – segment rynku, podlegający nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego. Działa jako system obrotu tymi instrumentami finansowymi, które zostały dopuszczone do obrotu regulowanego.

Sprawozdanie finansowe – wyniki finansowe przedsiębiorstwa przedstawione zgodnie z zasadami rachunkowości. Sporządza się je na koniec roku obrachunkowego (dzień bilansowy) lub inny dzień zamknięcia ksiąg, wynikający z przepisów prawa podatkowego. Sprawozdania finansowe sporządza się w języku polskim oraz w walucie polskiej.

Standard obligacji – zespół informacji o parametrach obligacji takich, jak: wartość nominalna, zasady ustalania oprocentowania i wyliczania wartości odsetek, terminy ustalania praw i płatności odsetek.

Termin zapadalności/wykupu obligacji – data, w której emitent musi zwrócić kwotę podstawową, wartość nominalną obligacji – kapitał. Termin wykupu obligacji (zapadalność) może wahać się od kilku dni do nawet kilkudziesięciu lat. Ze względu na termin zapadalności obligacje dzieli się na krótkoterminowe (do 5 lat), średnioterminowe (5-10 lat) oraz długoterminowe (powyżej 10 lat).

Uchwała o emisji – wyraz woli określonego prawnie organu emitenta, dotyczący sprzedaży inwestorom papierów wartościowych. Kodeks spółek handlowych wymaga jedynie, aby uchwała o emisji obligacji zamiennych była zastrzeżona do kompetencji walnego zgromadzenia akcjonariuszy. Uchwała o emisji określa zasady emisji, zbywania, nabywania i wykupu obligacji.

Ustawa o obligacjach – akt prawny z 1995 roku określający zasady emisji, zbywania, nabywania i wykup obligacji.

Wartość nominalna obligacji – kwota, którą nabywca obligacji otrzyma po upływie terminu, na jaki wyemitowano obligacje, tj. z chwilą jej wykupu przez emitenta. Ta wartość określana jest przez emitującego obligacje.

Wykup obligacji – skup wyemitowanych obligacji. Sposób i termin wykupu obligacji jest znany wszystkim wierzycielom (obligatariuszom) i określony jest w dokumencie informacyjnym lub jego w odpowiedniku. W ten sposób dłużnik (emitent) reguluje ostatecznie swoje zobowiązanie.

YTM – (ang.: Yield to maturity = dochód w terminie do wykupu) stopa dochodu inaczej rentowności, którą uzyskują inwestorzy kupując obligację po aktualnej cenie rynkowej i przetrzymując je w swoim portfelu do terminu wykupu.

Yield curve – krzywa dochodowości jest relacją między poziomem stopy procentowej a czasem do wykupu

Zabezpieczenie obligacji – forma dodatkowej gwarancji zwrotu długu obligacyjnego. Zabezpieczenie jest często dokonywane przez emitenta na podstawie umowy cywilno-prawnej np.: zastaw, hipoteka.